Wist jij dat er jaarlijks in Nederland alleen al bijna 15.000 baby’s te vroeg geboren worden? Dat betekent dat 1 op de 13 baby’s te vroeg geboren wordt. Als moeder kan je het een en ander doen om de risico op vroeggeboorte te verkleinen. In dit artikel gaan we kijken naar de oorzaken van vroeggeboorte en de gevolgen van vroeggeboorte. Verder gaan we het ook hebben over vroeggeboorte voorkomen. In sommige gevallen is dit namelijk mogelijk.
Wat is vroeggeboorte?
Een normale zwangerschap duurt ongeveer 40 weken. Je begint dan te tellen vanaf de eerste dag van de laatste menstruatie. Als de baby eerder dan 40 weken wordt geboren, hoeft er geen sprake te zijn van vroeggeboorte. Er is pas sprake van vroeggeboorte als de baby tussen de weken 20 en 37 geboren wordt. Vanaf week 37 is er geen sprake meer van vroeggeboorte. Wordt de baby in of voor week 32 van de zwangerschap geboren, dan is er sprake van extreme vroeggeboorte of extreme prematuriteit. Vroeggeboorte voorkomen is in sommige gevallen mogelijk. Dreigende vroeggeboorte moet dan wel op tijd worden geconstateerd. Bovendien is het ook erg afhankelijk van de oorzaken van de vroeggeboorte.
Vanaf hoeveel weken kan de baby overleven?
Het 24 weken van de zwangerschap heeft de baby nog geen kans op overleving. De kans op overleving neemt echter al snel toe na week 25. De overlevingskans is dan al op 56%. Vervolgens stijgt de overlevingskans erg snel. Na 28 weken is de kans op overleving al gestegen naar 95%. Helaas wil de overlevingskans niks zeggen over de levenskwaliteit van de baby. Bij een te vroeg geboren baby is de kans namelijk groot op allerlei problemen als slechte bloedsomloop, zwak immuunsysteem, hersenbloedingen en onrijpe longen. De kans op een gezonde baby is vanaf 34 weken pas bijna gelijk aan een kind dat niet vroegtijdig is geboren.
Oorzaken van vroeggeboorte
Er zijn veel verschillende mogelijke oorzaken van vroeggeboorte. In sommige gevallen kan je er niks aan doen maar in andere wel. Probeer daarom zelf alles te doen om de risico op vroeggeboorte te verkleinen.
Oorzaken van vroeggeboorte | Eerdere vroeggeboorte
Er zijn veel onderzoeken gedaan naar de oorzaken van vroeggeboorte. Onderzoekers is opgevallen dat veel vrouwen meerdere malen vroeggeboorte hebben gehad. Als je voorheen al een vroeggeboorte hebt gehad, is de kan dus groter dat je dat weer mee zal maken. Uit een onderzoek van het Sainte-Justine Universiteitsziekenhuis in Montreal blijkt dat vrouwen die zelf vroeg geboren zijn een grotere kans hebben op een te vroeg geboren baby.
Oorzaken van vroeggeboorte | Vaginale infecties
Veelvoorkomende oorzaken van vroeggeboorte zijn vaginale bacteriële infecties. De bacteriën in de vagina zijn normaal gesproken in evenwicht. Zodra deze evenwicht wordt verstoord en de ene soort bacterie begint te overheersen, kan dit leiden tot een infectie. Deze infectie kan dan doorgroeien totdat het de vliezen heeft bereikt. Door de vliezen of de vruchtzak te infecteren, kan een zwangere vrouw beginnen te weeën. Dit komt doordat het lichaam deze infectie wilt eruit wilt drijven. Als dit op tijd wordt ontdekt, is vroeggeboorte voorkomen mogelijk. Het is dus belangrijk dat je regelmatig je arts bezoekt en klachten direct meldt.
Oorzaken van vroeggeboorte | Verkorte baarmoedermond
Er is sprake van een verkorte baarmoedermond als de baarmoedermond kleiner is dan 30 mm. Uit verschillende studies is gebleken dat vrouwen met een verkorte baarmoedermond een grotere kans hebben op vroeggeboorte. Een verkorte baarmoedermond hoeft echter niet te betekenen dat je kind te vroeg geboren zal worden. Een verkorte baarmoederhals komt vaak voor bij vrouwen waarvan de moeders het DES hormoon hebben gebruikt. Daarnaast kan ook een verkorte baarmoedermond ook komen door een operatie aan de baarmoedermond. Meestal wordt dit tijdens de 20 weken echo bekend gemaakt en is dit te behandelen.
Oorzaken van vroeggeboorte | Meerlingen
Het spreekt voor zich dat het dragen van meer kinderen de ruimte in baarmoeder meer uitrekt, waardoor de kans groter is dat de vlies breekt. Je moet dus extra goed opletten als je in verwachting bent met meerlingen.
Oorzaken van vroeggeboorte | Te veel vruchtwater
Teveel vruchtwater is ook een van de veelvoorkomende oorzaken van vroeggeboorte. Teveel vruchtwater kan namelijk de druk op de vliezen zodanig verhogen dat er scheurtjes ontstaan. Als dit op tijd wordt ontdekt kan de vruchtwater worden afgevoerd door middel van een vruchtwaterpunctie. Zwangerschapsdiabetes kan een oorzaak zijn voor te veel vruchtwater.
Oorzaken van vroeggeboorte | Vleesbomen
Andere oorzaken van vroeggeboorte zijn vleesbomen. Vleesbomen zijn bultjes in de wand van de baarmoeder. Deze bultjes bestaan alleen uit spierweefsel en bindweefsel. Aangezien deze vleesbomen groeien tijdens de zwangerschap, kunnen ze vroeggeboorte of zelfs een miskraam veroorzaken. Des te groter ze worden, des te groter de kans op vroeggeboorte of een miskraam.
Oorzaken van vroeggeboorte | Roken en drinken
Roken en drinken worden niet onterecht afgeraden tijdens de zwangerschap. Drank kan zelfs in hele kleine hoeveelheden schadelijk zijn voor de ongeboren baby. Het vergroot ook de risico op een miskraam. Zelf roken of meeroken kan heel veel schade toebrengen aan je ongeboren kind. Het vermindert namelijk de bloedsomloop en hierdoor ook de zuurstoftoevoer naar de placenta. Dit zorgt ervoor dat de baby minder goed groeit. Roken tijdens de zwangerschap kan behalve vroeggeboorte ook een miskraam veroorzaken. Daarnaast kunnen ook de volgende problemen ontstaan
- Lage geboortegewicht (door vroeggeboorte).
- De kans op wiegendood is twee keer zo groot bij kinderen waarvan de moeder heeft gerookt tijdens de zwangerschap.
- Slechte ontwikkeling en groei vanwege een tekort aan zuurstof.
- De kans op longproblemen als astma is groter.
- De baby kan geboren worden met een zwak immuunsysteem, waardoor infecties makkelijk kunnen indringen en overheersen.
- De baby kan worden geboren met een tekort aan nicotine. Hierdoor zal de baby constant onrustig zijn en veel huilen.
Oorzaken van vroeggeboorte | Leeftijd van de moeder
Er zijn veel grootschalige onderzoeken gedaan naar het verband tussen de leeftijd van de moeder en vroeggeboorte. Te vroeg geboren kinderen blijken het meest voor te komen bij jonge moeders en oude moeders. In een grafiek met de leeftijd op de x-as en het aantal te vroeg geboren baby’s op de y-as, ziet eruit als de letter U. Een andere Canadese studie, waarbij de informatie van 2.6 miljoen baby’s werd gebruikt, toonde aan dat de leeftijd van de vader ook met vroeggeboorte te maken heeft. Jonge vaders, onder de 20 lopen een grotere kans op een te vroeg geboren baby.
Oorzaken van vroeggeboorte | Korte tijd tussen zwangerschappen
Andere studies tonen aan dat kans op een vroeggeboorte groter is als er een korte periode zit tussen de twee zwangerschappen. Deze studies hebben zelfs aangetoond dat de kans op extreme vroeggeboorte twee keer zo groot wordt als de vrouw binnen een half jaar na de bevalling weer zwanger is. Neem daarom de tijd om even te genieten van je pas geboren baby en geef je lichaam de tijd om zichzelf te herstellen voordat je weer zwanger wordt.
Gevolgen van vroeggeboorte
Er zijn erg veel onderzoeken gedaan naar de gevolgen van vroeggeboorte. Uit deze onderzoeken zijn we heel wat wijzer geworden. Mogelijke gevolgen van vroeggeboorte zijn
- Te lage geboortegewicht.
- Grotere kans op aandachtsproblemen en gedragsproblemen.
- Zicht en hoorproblemen (als de baby voor 26 weken wordt geboren).
- Achterstand van fijne motoriek op vijf jarige leeftijd (bij kinderen die een te lage geboortegewicht hadden).
- Cerebrale palsy op latere leeftijd.
- Moeite met school, voornamelijk met vakken als rekenen.
- Lagere IQ.
Vroeggeboorte voorkomen
Vroeggeboorte voorkomen is in sommige gevallen mogelijk. Hiervoor moet de vroeggeboorte wel op tijd geconstateerd worden. Helaas ontstaan de meeste vroeggeboortes spontaan en zijn niet te voorspellen. Er zijn een aantal belangrijke dingen die je als moeder moet weten over vroeggeboorte. Mensen die een gezond leven leiden hebben een kleinere kans op vroeggeboorte. Dat houdt in gezond eten, verantwoord sporten en voldoende rusten. Daarnaast zijn er ook dingen die je als moeder beter kan vermijden
- Stop ruim voor de zwangerschap met roken en drinken.
- Wacht minstens een jaar met opnieuw zwanger worden.
- Doe geen extreme oefeningen. Sport dus verantwoordelijk.
- Laat je van tevoren op allerlei factoren die een oorzaak kunnen zijn voor vroeggeboorte.
- Mis je tussentijdse controles niet en wees niet bang om een extra controle te plannen als je het gevoel hebt dat er iets mis is.
Als de ontsluiting vijf centimeter of groter scheurt, kan de bevalling niet meer worden uitgesteld. Als dat niet het geval is kunnen er verschillende medicijnen worden voorgeschreven afhankelijk van de oorzaak. De keuze van de arts is afhankelijk van de duur van de zwangerschap, de mate van ontsluiting en de conditie van zowel het kind als de moeder. Deze medicijnen zijn
Antibiotica
Als er sprake is van een infectie kan de arts ervoor kiezen om antibiotica voor te schrijven. Ze worden slechts in 25% van de gevallen voorgeschreven, omdat de antibiotica ook bij het kind terecht komt. Hiervoor moet je echter wel op tijd bij je arts zijn anders kan het te laat zijn.
Weeënremmers
Weeënremmers worden alleen gebruikt vanaf 24 t/m 33/34 weken. In enkele ernstige gevallen als groeivertraging of baarmoederinfecties worden weeënremmers voor 34 weken gestopt, zodat de baby kan worden geboren. Weeënremmers worden vaak door middel van infuus gegeven. Deze medicijnen worden gegeven om de samentrekking van de baarmoeder tegen te gaan. Ze verminderen dus de weeën. Helaas kunnen deze medicijnen de bevalling slechts enkele uren tot enkele dagen uitstellen. Bekende soort weeënremmers zijn betamimetica.
Weeënremmers kunnen soms bijwerkingen hebben. Ook moeten vrouwen met diabetes extra voorzichtig zijn met weeënremmers, aangezien het de suikerstofwisseling kan verstoren. Verder kunnen de volgende bijwerkingen ontstaan
- Overmatig zweten
- Trillingen in handen en voeten.
- versnelde hartwerking van de baby.
- Hartkloppingen
Corticosteroïden
Bij dreigende vroeggeboorte tot 33 weken worden vrijwel altijd ook corticosteroïden toegediend via een injectie. Bij een te vroeg geboren baby zijn de longen en andere organen vaak niet volgroeid en functioneren nog niet helemaal zoals het hoort. Dit is ook de reden waarom er corticosteroïden worden toegediend. Hierdoor wordt de rijpingsproces van de organen versneld. Het effect is vaak al na 12 uur zichtbaar. Het is echter pas optimaal tussen 24 en 48 uur.
Ben je zwanger?
Ben je zwanger dan kunnen de volgende artikelen misschien ook interessant zijn voor jou.
- Niet aankomen tijdens de zwangerschap
- Wat mag je niet eten tijdens de zwangerschap?
- Gezonde voeding tijdens de zwangerschap
- Zwangerschapsklachten verhelpen
- Voordelen van sporten tijdens zwangerschap
- Eerste zwangerschapssymptomen
- Of als je graag zwanger wilt worden kan je het volgende artikel lezen ‘ik wil zwanger worden‘
- Afvallen na zwangerschap
